Διαίρεση

Οργανωτικό σχήμα με σκοπό την πληροφόρηση (διευκρίνιση των διαστάσεων μιας έννοιας για την εξασφάλιση σαφήνειας/ ακρίβειας, την αποφυγή της σύγχυσης κτλ.) ή την κατεύθυνση/ πειθώ. Εμφανίζεται με δύο διαστάσεις: [α] Καθαρή διαίρεση: Διάκριση μιας έννοιας στα είδη της. [β] Ταξινόμηση: Ένταξη αντικειμένων σε κατηγορίες. Τα δομικά στάδια του σχήματος είναι: [α] Σύντομη διαίρεση: Διαιρετέα έννοια (= έννοια που πρόκειται να διαιρεθεί/ ταξινομηθεί), διαιρετική βάση (= κριτήριο διαίρεσης/ ταξινόμησης), είδη (= το πηλίκο της διαίρεσης). [β] Ανάπτυξη διαίρεσης/ ταξινόμησης: ανάπτυξη των ειδών σε σχέση με τη διαιρετική βάση. [γ] Συμπέρασμα της ανάπτυξης. Οι κειμενικοί δείκτες του σχήματος αναφέρονται [α] σε ρήματα ενέργειας που δηλώνουν ταξινόμηση (π.χ. «διακρίνεται», «διαιρείται») και [β] σε ταξινομικούς δείκτες λόγου (πρώτο … δεύτερο κτλ.).

ΛΥΜΕΝΟ ΘΕΜΑ

Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, η πρόθεση του συντάκτη στην §3 του Κειμένου 1 (σσ. 2-3); Πώς ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται ο λόγος υπηρετεί την πρόθεση αυτή;

Η πρόθεση του συντάκτη, κατά τη γνώμη μου, στην §3 του Κειμένου 1 είναι κατευθυντικός: παρουσιάζει τους στόχους της διά μάθησης σύμφωνα με την UNESCO ώστε να υποστηρίξει την πρότασή του σχετικά με την αναγκαιότητα υιοθέτησής της στον σύγχρονο κόσμο (βλ §2 «Οι μαθητές και οι φοιτητές, όπως και κάθε άνθρωπος, πρέπει να μάθουν να αξιοποιούν τις ευκαιρίες για μάθηση, που τους δίνονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους»). Γι’ αυτόν τον λόγο οργανώνει την παράγραφο με το σχήμα της διαίρεσης/ ταξινόμησης της «διά βίου εκπαίδευσης» (διαρετέα έννοια) ως προς τα «είδη μάθησης» που προσφέρει (διαρετική βάση) σε τέσσερις άξονες (πηλίκο, έννοιες είδους) («1. Μαθαίνω … προσωπική υπευθυνότητα»). Η παράγραφος ολοκληρώνεται με το συμπέρασμα της διαίρεσης («Για τον λόγο αυτό … της μητρικής γλώσσας») στο οποίο δίνονται οδηγίες για την εφαρμογή της.

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗ

[α] Να καταγράψεις τον τρόπο οργάνωσης της §2 του Κειμένου 11 (σσ. 16-17). Για ποιον λόγο, κατά τη γνώμη σου, ο συντάκτης έκανε αυτή την επιλογή;

[β] Με ποιον τρόπο οργανώνεται ο λόγος στην §2 του Κειμένου 47 (σσ.67-69); Για ποιον λόγο, κατά τη γνώμη σου, ο συντάκτης έκανε αυτή την επιλογή;

[γ] Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σου, ο σκοπός του συγγραφέα του Κειμένου 63 (σσ. 92-93) στο απόσπασμα που αποτελείται από τις §3 και §4; Πώς ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται ο λόγος στο απόσπασμα υπηρετεί τον σκοπό αυτό;