Σύντομη ονοματική ή ρηματική φράση που προηγείται και ονοματίζει ένα κείμενο, συνήθως του δημοσιογραφικού λόγου. Σκοπός του είναι [α] να συμπυκνώσει το περιεχόμενό του (πληροφοριακή λειτουργία) και [β] να προσελκύσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη (κατευθυντική λειτουργία) για την ανάγνωση του κειμένου. Η πληροφοριακή λειτουργία κυριαρχεί συνήθως σε ακαδημαϊκά κείμενα (π.χ. επιστημονικός/ δοκιμιακός λόγος) και ειδησεογραφικά (ή «έγκριτης» δημοσιογραφίας) που υιοθετούν ύφος απρόσωπο και ουδέτερο. Επιτυγχάνεται συνήθως [i] με την ονοματοποίηση και [ii] την αναφορική χρήση της γλώσσας. Η κατευθυντική λειτουργία κυριαρχεί στη σχολιαστική δημοσιογραφία (ή σε «λαϊκά» έντυπα) που υιοθετούν ύφος προσωπικό και οικείο. Επιτυγχάνεται [i] με τον μεταφορικό λόγο (μεταφορές, παρομοιώσεις, μετωνυμίες, συνεκδοχές, υπερβολές, λογοπαίγνια κτλ.), [ii] το καθημερινό/ λαϊκό λεξιλόγιο και τις φράσεις-κλισέ,  [iii] την αποκλίνουσα σύνταξη, [iv] τις μη δηλωτικές πράξεις (π.χ. ερωτηματικές/ επιφωνηματικές προτάσεις), [v] τα σχολιαστικά σημεία στίξης κτλ.

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗ

[α] Να εξετάσεις τον τίτλο του Κειμένου 7 ως προς την πληροφορικότητά του και να εξηγήσεις τα συμπεράσματά σου, λαμβάνοντας υπόψη τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε το κείμενο.

[β] Να αξιολογήσεις τον τίτλο του Κειμένου 45 ως προς την πληροφορικότητα και την επικοινωνιακή του αποτελεσματικότητα.

[γ] Να γράψεις έναν τίτλο για το Κείμενο 75 που να συνδέεται στενότερα με το περιεχόμενό του. Ποια από τις δύο εκδοχές κρίνεις περισσότερο αποτελεσματική, λαμβάνοντας υπόψη το κειμενικό είδος;