Αφήγηση

Η αφήγηση (narration) είναι ένας κειμενικός τύπος με σκοπό την τοποθέτηση προσώπων και γεγονότων σε μια ακολουθία χρόνου. Οι αφηγηματικοί κειμενικοί τύποι, ανάλογα με τον σκοπό τους, διακρίνονται σε τρία είδη: [α] Αντικειμενικές/ τεχνικές αφηγήσεις (δημοσιογραφική είδηση/ ρεπορτάζ, ιστορική αναφορά, (αυτό)βιογραφικό σημείωμα, ημερολόγιο υπηρεσίας, ιατρικό ιστορικό, κατάθεση σε δικαστική υπηρεσία κτλ.): Σκοπός > απόφανση/ πληροφόρηση. [β] Υποκειμενικές/ δημιουργικές αφηγήσεις (προσωπικές: προσωπική διήγηση, φιλική επιστολή κτλ. | λογοτεχνικές: παραμύθια, μύθοι, θρύλοι κτλ.). [γ] Κατευθυντικές αφηγήσεις (διαφημίσεις, βίοι αγίων, παραβολές κτλ.): Σκοπός > πειθώ.

Τα δομικά στάδια της αφήγησης είναι τρία: [α] Αρχική κατάσταση: προσανατολισμός στον χώρο, τον χρόνο, τα πρόσωπα, τα γεγονότα. [β] Μετασχηματισμός: ανατροπή της αρχικής κατάστασης με περιπέτεια, δράσεις και αντιδράσεις, κορύφωση. [γ] Τελική κατάσταση: Λύση της πλοκής με σχόλια, συμπεράσματα κτλ.

Η γλώσσα της αφήγησης χαρακτηρίζεται κυρίως [α] από την παρουσία ρημάτων σε παρελθοντικό χρόνο, αόριστο (δηλώνονται τα γεγονότα της πλοκής), παρατατικό (αισθητοποιείται η διάρκεια και ένταση της ενέργειας) ή ιστορικό ενεστώτα (επιτελεί την αναπαραστατική λειτουργία) και [β] δείκτες λόγου δήλωσης χρόνου (χρονικές προτάσεις/ επιρρηματικές/ προθετικές φράσεις, αιτιατική του χρόνου, επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου κτλ.).

Η ρητορική της αφήγησης βασίζεται στη διάκριση μεταξύ της ιστορίας και της αφήγησης και περιλαμβάνει τρεις αφηγηματικές τεχνικές, τον χρόνο, την έγκλιση και τη φωνή.